AI ਤੇ ਜੰਗ ਦੋਵੇਂ ਬਦਲ ਰਹੇ ਨੇ ਨੌਕਰੀਆਂ ਦਾ ਭਵਿੱਖ: ਭਾਰਤ ’ਚ AI ਦਾ ਪ੍ਰਭਾਵ ਕਿਤੇ ਵੱਧ ਤੀਬਰ

ਭਾਰਤ ਦੀ ਨੌਕਰੀ ਮਾਰਕੀਟ ’ਤੇ ਆਰਟੀਫੀਸ਼ੀਅਲ ਇੰਟੈਲੀਜੈਂਸ (AI) ਅਤੇ ਜੰਗ ਦੋਵੇਂ ਹੀ ਵੱਡੇ ਪ੍ਰਭਾਵ ਪਾ ਰਹੇ ਹਨ। ਹਾਲਾਂਕਿ, ਮਾਹਿਰਾਂ ਦਾ ਮੰਨਣਾ ਹੈ ਕਿ AI ਦਾ ਅਸਰ ਜੰਗ ਨਾਲੋਂ ਕਿਤੇ ਵੱਧ ਤੇ ਸਿੱਧਾ ਹੈ — ਖ਼ਾਸ ਕਰਕੇ ਆਈਟੀ ਅਤੇ ਸਰਵਿਸ ਸੈਕਟਰ ਵਿੱਚ।

AI ਅਤੇ ਆਟੋਮੇਸ਼ਨ ਦੇ ਆਉਣ ਨਾਲ ਡਾਟਾ ਐਂਟਰੀ, ਸੌਫਟਵੇਅਰ ਟੈਸਟਿੰਗ ਅਤੇ ਕਸਟਮਰ ਸਰਵਿਸ ਵਰਗੀਆਂ ਰੁਟੀਨ ਨੌਕਰੀਆਂ ਤੇ ਖ਼ਤਰਾ ਵਧ ਗਿਆ ਹੈ। ਪਿਛਲੇ ਦਿਨਾਂ TCS, Accenture, Amazon, SAP ਅਤੇ Google ਵਰਗੀਆਂ ਕੰਪਨੀਆਂ ਵੱਲੋਂ ਹਜ਼ਾਰਾਂ ਕਰਮਚਾਰੀ ਘਟਾਏ ਗਏ ਹਨ।

ਭਾਰਤੀ ਆਈਟੀ ਸੈਕਟਰ ਵਿੱਚ “ਸਾਈਲੈਂਟ ਲੇਆਫਸ” ਦਾ ਰੁਝਾਨ ਵੀ ਵਧ ਰਿਹਾ ਹੈ, ਜਿੱਥੇ ਪਰਫਾਰਮੈਂਸ ਰਿਵਿਊਜ਼ ਦੇ ਨਾਂ ’ਤੇ ਕਰਮਚਾਰੀ ਬਾਹਰ ਕੀਤੇ ਜਾ ਰਹੇ ਹਨ। ਤਕਰੀਬਨ 50 ਹਜ਼ਾਰ ਵਰਕਰ ਇਸ ਨਾਲ ਪ੍ਰਭਾਵਿਤ ਹੋਏ ਹਨ।

ਹਾਲਾਂਕਿ, AI ਨੇ ਨਵੀਆਂ ਨੌਕਰੀਆਂ ਵੀ ਪੈਦਾ ਕੀਤੀਆਂ ਹਨ — ਜਿਵੇਂ ਡਾਟਾ ਸਾਇੰਸ, ਮਸ਼ੀਨ ਲਰਨਿੰਗ ਅਤੇ AI ਮਾਡਲ ਟ੍ਰੇਨਿੰਗ — ਪਰ ਇਹ ਸਿਰਫ਼ ਉੱਚ-ਸਕਿੱਲ ਵਾਲਿਆਂ ਲਈ ਹੀ ਖੁਲ੍ਹੀਆਂ ਹਨ। ਫ੍ਰੈਸ਼ਰਜ਼ ਲਈ ਮੌਕੇ ਘਟ ਰਹੇ ਹਨ।

ਜੰਗਾਂ ਜਿਵੇਂ ਰੂਸ-ਯੂਕਰੇਨ ਸੰਘਰਸ਼ ਜਾਂ ਮਿਡਲ ਈਸਟ ਦੀ ਅਸਥਿਰਤਾ ਨੇ ਗਲੋਬਲ ਸਪਲਾਈ ਚੇਨ ਨੂੰ ਝਟਕਾ ਦਿੱਤਾ ਹੈ। ਊਰਜਾ ਅਤੇ ਕੱਚੇ ਮਾਲ ਦੀਆਂ ਕੀਮਤਾਂ ਵਧਣ ਕਾਰਨ ਮੈਨੂਫੈਕਚਰਿੰਗ ਤੇ ਲੌਜਿਸਟਿਕਸ ਸੈਕਟਰ ਨੂੰ ਖਰਚ ਘਟਾਉਣ ਲਈ ਨੌਕਰੀਆਂ ਕੱਟਣੀਆਂ ਪਈਆਂ।

ਆਊਟਸੋਰਸਿੰਗ ਤੇ ਵੀ ਅਸਰ ਪਿਆ ਹੈ — ਯੂਰਪ ਤੇ ਅਮਰੀਕਾ ਦੀਆਂ ਕੰਪਨੀਆਂ ਵੱਲੋਂ ਬਜਟ ਕਟੌਤੀਆਂ ਕਾਰਨ ਭਾਰਤੀ IT ਅਤੇ BPO ਪ੍ਰੋਜੈਕਟ ਘਟੇ ਹਨ। ਇਸਦੇ ਬਾਵਜੂਦ, ਡਿਫੈਂਸ ਅਤੇ ਸਾਈਬਰ ਸਕਿਓਰਿਟੀ ਸੈਕਟਰ ਵਿੱਚ ਨੌਕਰੀਆਂ ਦੀ ਮੰਗ ਵਧੀ ਹੈ।

AI ਅਤੇ ਜੰਗ ਦੋਵੇਂ ਨੇ “ਸਿਰਜਣਾਤਮਕ ਵਿਨਾਸ਼” ਦੀ ਪ੍ਰਕਿਰਿਆ ਨੂੰ ਤੇਜ਼ ਕੀਤਾ ਹੈ। ਪੁਰਾਣੀਆਂ ਨੌਕਰੀਆਂ ਖਤਮ ਹੋ ਰਹੀਆਂ ਹਨ ਪਰ ਨਵੀਆਂ ਸਕਿੱਲਡ ਨੌਕਰੀਆਂ ਉੱਭਰ ਰਹੀਆਂ ਹਨ। ਭਾਰਤ ਲਈ ਸਭ ਤੋਂ ਵੱਡੀ ਚੁਣੌਤੀ ਇਹ ਹੈ ਕਿ ਜ਼ਿਆਦਾਤਰ ਵਰਕਰ ਨਵੀਆਂ ਟੈਕਨਾਲੋਜੀਆਂ ਲਈ ਤਿਆਰ ਨਹੀਂ ਹਨ।

ਕੀ ਕੀਤਾ ਜਾ ਸਕਦਾ ਹੈ?

• ਸਕਿੱਲ ਅਪਗ੍ਰੇਡੇਸ਼ਨ ਤੇ ਧਿਆਨ — AI, ਮਸ਼ੀਨ ਲਰਨਿੰਗ, ਸਾਈਬਰ ਸਕਿਓਰਿਟੀ ਵਰਗੇ ਸਕਿੱਲ ਸਿੱਖਣ ਦੀ ਲੋੜ।
• ਸਰਕਾਰੀ ਨੀਤੀਆਂ — ਸਮਾਜਿਕ ਸੁਰੱਖਿਆ ਤੇ ਪੁਨਰਵਾਸ ਪ੍ਰੋਗਰਾਮਾਂ ਦੀ ਸ਼ੁਰੂਆਤ।

ਨਵੇਂ ਸੈਕਟਰਾਂ ਤੇ ਫੋਕਸ — ਡਿਫੈਂਸ, ਰੀਨਿਊਏਬਲ ਐਨਰਜੀ ਤੇ ਸਾਈਬਰ ਸਕਿਓਰਿਟੀ ਵਿੱਚ ਨੌਕਰੀਆਂ ਦੇ ਮੌਕੇ ਵਧਾਏ ਜਾਣ।
AI ਦਾ ਅਸਰ ਭਾਰਤ ਵਿੱਚ ਜੰਗ ਨਾਲੋਂ ਕਈ ਗੁਣਾ ਵੱਧ ਹੈ। ਜਿੱਥੇ AI ਨੌਕਰੀਆਂ ਦੀ ਪ੍ਰਕਿਰਿਆ ਹੀ ਬਦਲ ਰਿਹਾ ਹੈ, ਉੱਥੇ ਜੰਗ ਦਾ ਅਸਰ ਮੁੱਖ ਤੌਰ ’ਤੇ ਆਰਥਿਕ ਅਸਥਿਰਤਾ ਰਾਹੀਂ ਮਹਿਸੂਸ ਹੁੰਦਾ ਹੈ। ਭਵਿੱਖ ਵਿੱਚ ਰੁਜ਼ਗਾਰ ਦੀ ਸੁਰੱਖਿਆ ਲਈ ਸਕਿੱਲ ਅਪਗ੍ਰੇਡੇਸ਼ਨ ਤੇ ਨਵੀਆਂ ਨੀਤੀਆਂ ਬਣਾਉਣ ਦੀ ਲੋੜ ਹੈ।