ਗੁਰੂ ਅਮਰਦਾਸ ਜੀ ਦੇ ਜੀਵਨ ਅਤੇ ਉਪਦੇਸ਼ਾਂ 'ਤੇ 20 ਮੁੱਖ ਪ੍ਰਸ਼ਨ ਉੱਤਰ

(1) ਗੁਰੂ ਅਮਰਦਾਸ ਜੀ ਕੌਣ ਸਨ?

➡️ ਗੁਰੂ ਅਮਰਦਾਸ ਜੀ ਸਿੱਖ ਧਰਮ ਦੇ ਤੀਜੇ ਗੁਰੂ ਸਨ। ਉਹ 1479 ਈ. ਵਿੱਚ ਗਾਉਂ ਬਸਰਕੇ, ਅੰਮ੍ਰਿਤਸਰ (ਪੰਜਾਬ) ਵਿੱਚ ਜਨਮੇ ਸਨ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ 1552 ਈ. ਤੋਂ 1574 ਈ. ਤੱਕ ਗੁਰਤਾ ਗੱਦੀ ਸੰਭਾਲੀ।

(2) ਗੁਰੂ ਅਮਰਦਾਸ ਜੀ ਨੇ ਗੁਰੂ ਗੱਦੀ ਕਦੋਂ ਸੰਭਾਲੀ?
➡️ ਗੁਰੂ ਅੰਗਦਦੇਵ ਜੀ ਦੀ ਜੋਤੀ ਜੋਤ ਸਮਾਉਣ ਤੋਂ ਬਾਅਦ, 1552 ਈ. ਵਿੱਚ ਗੁਰੂ ਅਮਰਦਾਸ ਜੀ ਤੀਜੇ ਗੁਰੂ ਬਣੇ।

(3) ਗੁਰੂ ਅਮਰਦਾਸ ਜੀ ਦੇ ਮੁੱਖ ਉਪਦੇਸ਼ ਕੀ ਸਨ?
➡️ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਲੰਗਰ ਪ੍ਰਥਾ, ਮਹਿਲਾਵਾਂ ਦੀ ਸਮਾਨਤਾ, ਭਰਮ-ਅੰਧਵਿਸ਼ਵਾਸ ਦਾ ਖੰਡਨ, ਅਤੇ ਗੁਰੂ ਦੀ ਸ਼ਰਨ ਦਾ ਉਪਦੇਸ਼ ਦਿੱਤਾ।

(4) ਲੰਗਰ ਪ੍ਰਥਾ ਨੂੰ ਮਜ਼ਬੂਤ ਕਰਨ ਲਈ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਕੀ ਕੀਤਾ?
➡️ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਹੁਕਮ ਦਿੱਤਾ ਕਿ "ਪਹਿਲਾਂ ਲੰਗਰ ਛਕੋ, ਫਿਰ ਦਰਸ਼ਨ ਕਰੋ" (ਪਹਿਲਾਂ ਭੁਖਿਆਂ ਨੂੰ ਖਾਣਾ ਦਿਓ, ਫਿਰ ਭਗਤੀ ਕਰੋ)।

(5) ਗੁਰੂ ਅਮਰਦਾਸ ਜੀ ਨੇ ਔਰਤਾਂ ਦੀ ਸਥਿਤੀ ਸੁਧਾਰਨ ਲਈ ਕੀ ਕੀਤਾ?
➡️ ਸਤਿ ਪ੍ਰਥਾ (ਸਤੀ ਰੀਤ) ਅਤੇ ਪੁਰਦਾਹ ਪ੍ਰਥਾ ਖਤਮ ਕਰਾਈ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਮਹਿਲਾਵਾਂ ਨੂੰ ਧਰਮਿਕ ਪ੍ਰਚਾਰਕ ਬਣਾਇਆ।

(6) ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਪੀਰਥੀਪੂਜਾ (ਤੀਰਥ-ਯਾਤਰਾ) ਬਾਰੇ ਕੀ ਕਿਹਾ?
➡️ "ਤੀਰਥ ਨਾਵਾ ਜੇ ਤਿਸੁ ਭਾਵਾ ਵਿਣ ਭਾਣੇ ਕਿ ਨਾਇ ਕਰੀ?" (ਸਿਰੀ ਗੁਰੂ ਗ੍ਰੰਥ ਸਾਹਿਬ, ਅੰਗ ੧੩੭) – ਜਿਸ ਪ੍ਰਭੂ ਦੀ ਰਜ਼ਾ ਵਿਚ ਰਹਿਣਾ ਹੀ ਸੱਚਾ ਤੀਰਥ ਹੈ।

(7) ਗੁਰੂ ਅਮਰਦਾਸ ਜੀ ਨੇ ਬੈਰਾਗੀ ਅਤੇ ਤਪੀਸਵੀ ਸੰਤਾਂ ਨੂੰ ਕੀ ਉਪਦੇਸ਼ ਦਿੱਤਾ?
➡️ "ਗ੍ਰਿਹੀ ਜਨੁ ਸੋਈ ਨਿਰਬਾਣੀ ਜੋ ਤਿਸੁ ਭਾਵੈ" – ਗ੍ਰਿਹਸਤ ਵਿਚ ਰਹਿ ਕੇ ਪ੍ਰਭੂ ਦੀ ਭਗਤੀ ਕਰਨੀ ਸਚਾ ਤਿਆਗ ਹੈ।

(8) ਗੁਰੂ ਅਮਰਦਾਸ ਜੀ ਨੇ ਮਜਬੂਤ ਸਿੱਖ ਸੰਘਟਨਾ ਬਣਾਉਣ ਲਈ ਕੀ ਕੀਤਾ?
➡️ 22 ਮੰਜੀਆਂ (ਧਾਰਮਿਕ ਕੇਂਦਰ) ਅਤੇ 52 ਪੀੜੀਆਂ (ਉਪਦੇਸ਼ਕ) ਸਥਾਪਿਤ ਕੀਤੀਆਂ।

(9) "ਅਨੰਦ ਸਾਹਿਬ" ਦਾ ਉਚਾਰਣ ਕਿਹੜੇ ਗੁਰੂ ਨੇ ਕੀਤਾ?
➡️ ਗੁਰੂ ਅਮਰਦਾਸ ਜੀ ਨੇ "ਅਨੰਦ ਸਾਹਿਬ" ਰਚਿਆ, ਜੋ ਹਰ ਸ਼ੁਭ ਆਗਮਨ ਤੇ ਪੜਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ।

(10) ਗੁਰੂ ਅਮਰਦਾਸ ਜੀ ਨੇ ਅਕਬਰ ਬਾਦਸ਼ਾਹ ਨੂੰ ਕੀ ਉਪਦੇਸ਼ ਦਿੱਤਾ?
➡️ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਅਕਬਰ ਨੂੰ ਸਿਖਾਈ ਦਿੱਤੀ ਕਿ ਧਰਮ ਸਭਾ ਲਈ ਸਮਾਨ ਹੋਣਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ, ਅਤੇ ਉਹ ਗੁਰੂ ਦੇ ਲੰਗਰ ਵਿੱਚ ਬੈਠ ਕੇ ਖਾਣਾ ਛਕਿਆ।

(11) ਗੁਰੂ ਅਮਰਦਾਸ ਜੀ ਨੇ ਕਿਸ ਤਰੀਕੇ ਨਾਲ ਪੂਜਾ ਦੀ ਪੰਥਾਵਾਦੀ ਰੀਤੀਆਂ ਨੂੰ ਅਖਤਮ ਕੀਤਾ?
➡️ ਕਰਮਕਾਂਡ, ਮੂਰਤੀ ਪੂਜਾ ਅਤੇ ਵਰਨ ਆਸ਼ਰਮ ਦੀ ਵਿਰੋਧਤਾ ਕੀਤੀ, ਤੇ ਗੁਰੂ ਦੀ ਬਾਣੀ ਗਾਉਣ ਦਾ ਉਪਦੇਸ਼ ਦਿੱਤਾ।

(12) ਗੁਰੂ ਅਮਰਦਾਸ ਜੀ ਨੇ "ਵਧੀਕ ਬਾਬਾ" (ਉਮਰਦਰਾਜ਼ ਹੋਣ) ਹੋਣ ਬਾਵਜੂਦ ਵੀ ਗੁਰਤਾ ਕਿਵੇਂ ਨਿਭਾਈ?
➡️ 73 ਸਾਲ ਦੀ ਉਮਰ ਵਿੱਚ ਗੁਰੂ ਬਣੇ, ਤੇ 22 ਸਾਲ ਤਕ ਅਟੱਲ ਭਗਤੀ ਤੇ ਉਪਦੇਸ਼ ਜਾਰੀ ਰਖਿਆ।

(13) "ਵਣਜਾਰਿਆਂ" (ਸਾਧੂ ਸੰਤ) ਨੂੰ ਕੀ ਉਪਦੇਸ਼ ਦਿੱਤਾ?
➡️ "ਸਤਿ ਗੁਰੂ ਜਿਨੀ ਜਾਣਿਆ ਸੇ ਵਣਜਾਰੇ" – ਗੁਰੂ ਦੀ ਮੱਤ ਅਨੁਸਾਰ ਜੀਣੇ ਵਾਲਾ ਹੀ ਸੱਚਾ ਵਣਜਾਰਾ ਹੈ।

(14) ਗੁਰੂ ਅਮਰਦਾਸ ਜੀ ਨੇ "ਪਾਪ-ਪੁੰਨ" ਬਾਰੇ ਕੀ ਕਿਹਾ?
➡️ "ਪੁੰਨ ਦਾਨ ਕਰਿ ਉਭਰੈ ਪਾਪ ਕਰੈ ਦੂਬੈ" – ਪਾਪ ਕਰਕੇ ਮਨੁੱਖ ਡੁੱਬਦਾ ਹੈ, ਤੇ ਨੇਕ ਕੰਮ ਕਰਕੇ ਉੱਪਰ ਚੜ੍ਹਦਾ ਹੈ।

(15) ਗੁਰੂ ਅਮਰਦਾਸ ਜੀ ਨੇ "ਮਨਮੁਖ" ਅਤੇ "ਗੁਰਮੁਖ" ਵਿੱਚ ਕੀ ਅੰਤਰ ਦੱਸਿਆ?
➡️ "ਗੁਰਮੁਖਿ ਜਾਗੈ ਮਨਮੁਖਿ ਸੋਵੈ" – ਗੁਰਮੁਖ ਪ੍ਰਕਾਸ਼ਮਾਨ ਹੁੰਦਾ ਹੈ, ਮਨਮੁਖ ਮੋਹ ਵਿਚ ਫਸਿਆ ਰਹਿੰਦਾ ਹੈ।

(16) "ਭੈ" (ਭਗਤੀ ਦਾ ਡਰ) ਦੀ ਮਹਿਮਾ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਕਿਵੇਂ ਕੀਤੀ?
➡️ "ਭੈ ਵਿਚੁ ਪਵਣੁ ਵਹੈ ਸਦਾ" – ਇਹ ਸੰਸਾਰ ਭਗਵਾਨ ਦੇ ਨਿਯਮਾਂ ਅਨੁਸਾਰ ਚਲਦਾ ਹੈ, ਤੇ ਉਸ ਦਾ ਭੈ ਰਖਣਾ ਲਾਭਕਾਰੀ ਹੈ।

(17) ਗੁਰੂ ਅਮਰਦਾਸ ਜੀ ਨੇ "ਸੱਚਾ ਸੁਖ" ਕਿਸ ਵਿਚ ਦੱਸਿਆ?
➡️ "ਸਚਾ ਸੁਖੁ ਗੁਰਸਬਦਿ ਵੀਚਾਰੀ" – ਗੁਰੂ ਦੀ ਬਾਣੀ ਵਿਚ ਵੀਚਾਰ ਕਰਨਾ ਹੀ ਅਸਲ ਸੁਖ ਹੈ।

(18) ਗੁਰੂ ਅਮਰਦਾਸ ਜੀ ਨੇ "ਅੰਧਵਿਸ਼ਵਾਸ" ਤੇ "ਮੰਤ੍ਰ-ਤੰਤ੍ਰ" ਬਾਰੇ ਕੀ ਕਿਹਾ?
➡️ "ਕੂੜੀ ਪੂਜਾ ਕੂੜਾ ਵੇਸੁ" – ਅੰਧਵਿਸ਼ਵਾਸ ਵਿਚ ਜੀਣ ਵਾਲਾ ਵਿਅਰਥ ਜੀਵਨ ਗੁਜ਼ਾਰਦਾ ਹੈ।

(19) ਗੁਰੂ ਅਮਰਦਾਸ ਜੀ ਨੇ "ਜਨਮ ਮਰਨ" ਤੋਂ ਮੁਕਤੀ ਦਾ ਕੀ ਮਾਰਗ ਦੱਸਿਆ?
➡️ "ਗੁਰਮੁਖਿ ਮੁਕਤਿ ਭਏ ਵਡਭਾਗੀ" – ਗੁਰਮੁਖ ਬਣਨ ਨਾਲ ਹੀ ਜਨਮ ਮਰਨ ਤੋਂ ਛੁਟਕਾਰਾ ਮਿਲਦਾ ਹੈ।

(20) ਗੁਰੂ ਅਮਰਦਾਸ ਜੀ ਨੇ ਆਪਣਾ ਉਤਰਾਧਿਕਾਰੀ ਕੌਣ ਬਣਾਇਆ?
➡️ ਗੁਰੂ ਰਾਮਦਾਸ ਜੀ ਨੂੰ 1574 ਈ. ਵਿੱਚ ਚੌਥੇ ਗੁਰੂ ਵਜੋਂ ਗੱਦੀ ਸੌਂਪ ਦਿੱਤੀ।