ਫਾਸਟ ਫੈਸ਼ਨ: ਦਿੱਖ ਦੇ ਜ਼ਹਿਰ 'ਚ ਡੁੱਬਦੀ ਨੌਜਵਾਨ ਪੀੜ੍ਹੀ

ਲੇਖਕ: ਗੁਰਜੀਤ ਸਿੰਘ ਆਜ਼ਾਦ
ਆਧੁਨਿਕ ਪੰਜਾਬੀ ਸਮਾਜ ਵਿੱਚ, ਫੈਸ਼ਨ ਹੁਣ ਸਿਰਫ਼ ਕੱਪੜਿਆਂ ਦੀ ਚੋਣ ਨਹੀਂ ਰਿਹਾ, ਇਹ ਹੁਣ ਜ਼ਿੰਦਗੀ ਬਾਰੇ ਸੋਚਣ ਦਾ ਇੱਕ ਦ੍ਰਿਸ਼ਟੀਕੋਣ ਅਤੇ ਤਰੀਕਾ ਬਣ ਗਿਆ ਹੈ। ਪੰਜਾਬੀ ਗੀਤਾਂ ਅਤੇ ਮੀਡੀਆ ਨੇ ਨੌਜਵਾਨ ਮਨਾਂ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਖਾਸ ਕਿਸਮ ਦੀ ਸੋਚ ਪੈਦਾ ਕੀਤੀ ਹੈ — ਜਿੱਥੇ ਪਿਆਰ ਜਾਂ ਕੁਰਬਾਨੀ ਦੀ ਬਜਾਏ, ਦਿਖਾਵਾ, ਨਸ਼ੇ, ਹਥਿਆਰ ਅਤੇ ਬ੍ਰਾਂਡਿੰਗ ਦੀ ਵਡਿਆਈ ਕੀਤੀ ਜਾਂਦੀ ਹੈ।

ਪੰਜਾਬੀ ਗਾਇਕੀ ਵਿੱਚ, ਉੱਚ ਬ੍ਰਾਂਡਾਂ ਦੀ ਗੂੰਜ ਹੁਣ ਸਿਰਫ਼ ਲਗਜ਼ਰੀ ਦਾ ਪ੍ਰਤੀਕ ਹੀ ਨਹੀਂ, ਸਗੋਂ ਸਫਲਤਾ ਅਤੇ ਮਾਣ ਦਾ ਪ੍ਰਤੀਕ ਵੀ ਬਣ ਗਈ ਹੈ। ਇਹ ਚਿੱਤਰ ਪੇਸ਼ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਹੈ ਕਿ ਜੇਕਰ ਕਿਸੇ ਕੋਲ ਬ੍ਰਾਂਡ ਨਹੀਂ ਹੈ, ਤਾਂ ਉਹ "ਕਿਸੇ ਵੀ ਗਿਣਤੀ ਵਿੱਚ ਨਹੀਂ" ਹਨ। ਇਸ ਸੋਚ ਨੇ ਨੌਜਵਾਨ ਮਨਾਂ ਵਿੱਚ ਖਾਲੀਪਨ ਅਤੇ ਸਵੈ-ਸ਼ੱਕ ਪੈਦਾ ਕੀਤਾ ਹੈ।

ਤੇਜ਼ ਫੈਸ਼ਨ ਦੇ ਕੁਝ ਖਾਸ ਮਾਨਸਿਕ ਪ੍ਰਭਾਵ:

• ਸਮਾਜਿਕ ਤੁਲਨਾ: ਦੂਜਿਆਂ ਨਾਲ ਆਪਣੀ ਤੁਲਨਾ ਕਰਕੇ ਵਿਅਕਤੀ ਆਪਣੀ ਖੁਸ਼ੀ ਗੁਆ ਲੈਂਦਾ ਹੈ।
• ਸਵੈ-ਮਾਣ ਦੀ ਘਾਟ: ਬ੍ਰਾਂਡ ਤੋਂ ਬਿਨਾਂ, ਨੌਜਵਾਨ ਘਟੀਆ ਮਹਿਸੂਸ ਕਰਦੇ ਹਨ।
• ਵਿੱਤੀ ਤਣਾਅ: ਦਿਖਾਵੇ ਦੀ ਆਦਤ ਕਰਜ਼ੇ ਵੱਲ ਲੈ ਜਾਂਦੀ ਹੈ।
• ਭੌਤਿਕਵਾਦ: ਇਮਾਨਦਾਰੀ, ਪਿਆਰ ਅਤੇ ਨੈਤਿਕਤਾ ਪਿੱਛੇ ਰਹਿ ਜਾਂਦੀ ਹੈ।
• ਨਕਲੀ ਪਛਾਣ: ਦਿੱਖ ਲਈ ਹਕੀਕਤ ਨੂੰ ਤਿਆਗ ਦਿੱਤਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ।

ਇਹ ਉਦਯੋਗ ਬਾਹਰੀ ਗਲੈਮਰ ਤੱਕ ਸੀਮਿਤ ਨਹੀਂ ਹੈ। ਇਸਦੇ ਪਿੱਛੇ ਕਾਮਿਆਂ ਲਈ ਘੱਟ ਉਜਰਤਾਂ, ਅਸੁਰੱਖਿਅਤ ਕੰਮ ਕਰਨ ਦੀਆਂ ਸਥਿਤੀਆਂ ਅਤੇ ਵਾਤਾਵਰਣ ਦੀ ਭਾਰੀ ਤਬਾਹੀ ਹੈ। ਨਵੇਂ ਰੁਝਾਨਾਂ ਦੀ ਖ਼ਾਤਰ ਹਜ਼ਾਰਾਂ ਟਨ ਕੱਪੜੇ ਬਰਬਾਦ ਕੀਤੇ ਜਾਂਦੇ ਹਨ।

ਪੰਜਾਬ ਵਿੱਚ ਔਰਤਾਂ ਵਿੱਚ ਸੂਟਾਂ ਦੀ ਵੱਧ ਰਹੀ ਦੌੜ ਨੇ ਨਵਾਂ ਮਾਨਸਿਕ ਦਬਾਅ ਵੀ ਪੈਦਾ ਕੀਤਾ ਹੈ। ਜਦੋਂ ਕਿ ਜ਼ਿਆਦਾਤਰ ਸੂਟ ਦੂਜੇ ਰਾਜਾਂ ਤੋਂ ਆਉਂਦੇ ਹਨ, ਉਹਨਾਂ ਨੂੰ "ਡਿਜ਼ਾਈਨਰ" ਜਾਂ "ਲਗਜ਼ਰੀ" ਕਹਿ ਕੇ ਉੱਚੀਆਂ ਕੀਮਤਾਂ 'ਤੇ ਵੇਚਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ।

ਘਰ ਅਜਿਹੇ ਸੂਟਾਂ ਨਾਲ ਭਰੇ ਹੁੰਦੇ ਹਨ ਜੋ ਇੱਕ ਵਾਰ ਪਹਿਨੇ ਜਾਂਦੇ ਹਨ ਅਤੇ ਰੱਦ ਕਰ ਦਿੱਤੇ ਜਾਂਦੇ ਹਨ — ਇਹ ਖਰੀਦਦਾਰੀ ਨਾ ਸਿਰਫ਼ ਵਿੱਤੀ ਤਣਾਅ ਵਧਾਉਂਦੀ ਹੈ, ਸਗੋਂ ਅਧਿਆਤਮਿਕ ਖਾਲੀਪਣ ਦਾ ਕਾਰਨ ਵੀ ਬਣਦੀ ਹੈ। ਫੈਸ਼ਨ ਨੇ ਇਹ ਭਰਮ ਪੈਦਾ ਕੀਤਾ ਹੈ ਕਿ ਖੁਸ਼ੀ ਖਰੀਦੀ ਜਾ ਸਕਦੀ ਹੈ। ਪਰ ਜਦੋਂ ਕੋਈ ਵਿਅਕਤੀ ਆਪਣੀ ਅਸਲੀਅਤ ਨੂੰ ਛੱਡ ਕੇ ਦਿੱਖ ਲਈ ਜੀਉਂਦਾ ਹੈ, ਤਾਂ ਉਸਦੀ ਸ਼ਖਸੀਅਤ ਖਤਮ ਹੋ ਜਾਂਦੀ ਹੈ। ਅਸਲੀ ਖੁਸ਼ੀ ਉਹ ਹੈ ਜੋ ਅੰਦਰੋਂ ਆਉਂਦੀ ਹੈ — ਬਾਹਰੋਂ ਲਗਾਏ ਗਏ ਲੇਬਲਾਂ ਤੋਂ ਨਹੀਂ।

ਫੈਸ਼ਨ ਬੁਰਾ ਨਹੀਂ ਹੈ, ਪਰ ਜਦੋਂ ਇਹ ਪਛਾਣ ਦਾ ਮਾਪਦੰਡ ਬਣ ਜਾਂਦਾ ਹੈ, ਤਾਂ ਇਹ ਘਾਤਕ ਹੋ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਹਰ ਵਿਅਕਤੀ ਦੀ ਆਪਣੀ ਸੁੰਦਰ ਪਛਾਣ ਹੁੰਦੀ ਹੈ — ਜਿਸਨੂੰ ਕਾਪੀ ਜਾਂ ਟੈਗ ਕਰਕੇ ਨਹੀਂ ਬਣਾਇਆ ਜਾ ਸਕਦਾ।

ਤੇਜ਼ ਫੈਸ਼ਨ ਨੇ ਨੌਜਵਾਨਾਂ ਨੂੰ ਇੱਕ ਅਜਿਹੀ ਦੌੜ ਵਿੱਚ ਧੱਕ ਦਿੱਤਾ ਹੈ ਜਿਸਦਾ ਨਾ ਤਾਂ ਸਿਰ ਹੈ ਅਤੇ ਨਾ ਹੀ ਪੈਰ। ਹੁਣ ਸਾਡੇ ਲਈ ਰੁਕਣ ਅਤੇ ਸੋਚਣ ਦਾ ਸਮਾਂ ਆ ਗਿਆ ਹੈ — ਕੀ ਅਸੀਂ ਦਿੱਖ ਲਈ ਜੀ ਰਹੇ ਹਾਂ ਜਾਂ ਅਸਲ ਖੁਸ਼ੀ ਲਈ?

ਅਸਲ ਮਹਿਮਾ ਉਸ ਵਿੱਚ ਹੈ ਜੋ ਆਪਣੇ ਆਪ ਤੋਂ ਸੰਤੁਸ਼ਟ ਹੈ। ਅਜਿਹਾ ਵਿਅਕਤੀ ਅਸਲੀ ਫੈਸ਼ਨ ਆਈਕਨ ਹੈ — ਜੋ ਕਹਿ ਸਕਦਾ ਹੈ: "ਮੈਂ ਆਪਣੇ ਵਰਗਾ ਹਾਂ।"

#FastFashion #BrandObsession #PunjabiYouth #MentalHealth #SelfIdentity #Materialism #PehinoTeSuttdo #SimplicityIsBeauty